توسعه پایدار به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم قرن بیستویکم، به دنبال یافتن توازنی میان نیازهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی نسل حاضر و آینده است.
تعریف و دستاوردهای توسعه پایدار
توسعه پایدار به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم قرن بیستویکم، به دنبال یافتن توازنی میان نیازهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی نسل حاضر و آینده است. توسعه پایدار بعنوان یک تفکر راهبردی تلاش میکند تا از منابع طبیعی به گونهای استفاده شود که این منابع برای نسلهای آینده نیز قابل دسترس باشند. در این راستا در این مطلب به تعریف توسعه پایدار و بررسی دستاوردهای آن میپردازیم.
الف - تعریف
توسعه پایدار در گزارش "آینده مشترک ما" که توسط کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد (WCED) در سال 1987 منتشر شد، به عنوان توسعهای تعریف میشود که نیازهای نسل حاضر را برآورده میسازد بدون آنکه توانایی نسلهای آینده را برای برآورده کردن نیازهایشان به خطر بیاندازد. این تعریف بر سه بعد اصلی استوار است:
اقتصادی: توسعه اقتصادی که به ایجاد اشتغال، تولید و رفاه اقتصادی کمک کند
اجتماعی: توسعهای که به عدالت اجتماعی، کاهش نابرابریها و ارتقاء کیفیت زندگی مردم منجر شود.
زیستمحیطی: حفظ و بهبود کیفیت محیط زیست برای تأمین نیازهای نسلهای آینده
ب- همسویی طرح های شرکت امیدجوانان با ابعاد مفهوم توسعه پایدار
شرکت امیدجوانان طی نزدیک به یک دهه بررسی و انجام مطالعات تطبیقی در حوزه های مختلف اثر بخشی تفکر توسعه پایدار، با طراحی و برنامه ریزی جهت اجرای یک طرح کلان اقتصادی بنام طرح صاحب الامر ، مصداق کاملی از پاسخ به جنبه اقتصادی رویکرد توسعه پایدار شامل اشتغال، درآمد و سرمایه پایدار برای هر ایرانی را بوجود آورد.
همچنین این شرکت با طراحی و برنامه ریزی جهت اجرای بزرگترین طرح های توسعه پایدار در غالب شهرهای تخصصی مختلف نظیر اولین شهر گردشگری ورزشی با رویکرد توسعه پایدار در کشور، جنبه های اجتماعی و زیست محیطی توسعه پایدار را به طور کامل مد نظر قرار داده و امید است با اجرای شهرهایی با رویکرد توسعه پایدار در مناطق مستعد و مناسب ایران بزرگ، شاهد توسعه متوازن و همه جانبه ایران و دست یابی به ایرانی پایدار باشیم.
ج- دستاوردها :
1-کاهش فقر و نابرابری
یکی از مهمترین اهداف توسعه پایدار، کاهش فقر و نابرابری در سراسر جهان است. برنامههای توسعه پایدار با ایجاد فرصتهای شغلی، بهبود دسترسی به آموزش و خدمات بهداشتی و افزایش درآمدهای محلی، به کاهش فقر و نابرابری کمک کردهاند. به عنوان مثال، پروژههای کشاورزی پایدار در مناطق روستایی آفریقا توانستهاند به افزایش تولید و درآمد کشاورزان کمک کنند.
2- حفاظت از منابع طبیعی
توسعه پایدار به حفاظت و مدیریت منابع طبیعی به گونهای که برای نسلهای آینده نیز قابل استفاده باشند، تأکید دارد. این شامل مدیریت پایدار منابع آب، جنگلها، خاک و اکوسیستمهای دریایی میشود. پروژههای مختلف حفاظت از جنگلها و احیای زمینهای تخریب شده و بیابان زدایی که در ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر در حال اجرا هستند از جمله این دستاوردها هستند.
3- توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
یکی از دستاوردهای مهم توسعه پایدار، ترویج و گسترش استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی و آبی است. این منابع انرژی نه تنها به کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک میکنند بلکه منابع انرژی پایدار و قابل اعتمادی برای آینده فراهم میکنند. بسیاری از کشورها با سرمایهگذاری در این حوزه، توانستهاند سهم انرژیهای تجدیدپذیر در ترکیب انرژی خود را افزایش دهند مانند توربین های جذر و مدی نوینی که اخیرا توسط شرکت های اسکاتلندی ساخته و به شبکه مرکزی انرژی دریایی اروپا در "اورکنی"، مجمع الجزایری در سواحل شمال شرقی اسکاتلند متصل شده است.
4- بهبود کیفیت زندگی
توسعه پایدار بهبود کیفیت زندگی مردم را از طریق ارتقاء خدمات بهداشتی، آموزشی و زیرساختهای اساسی دنبال میکند. پروژههای توسعه شهری پایدار، که به بهبود حمل و نقل عمومی، فضای سبز و مدیریت پسماند شهری میپردازند، نمونههایی از این دستاوردها هستند. این پروژهها به بهبود کیفیت هوا، کاهش ترافیک و افزایش رفاه عمومی کمک کردهاند.
5- افزایش آگاهی و مشارکت عمومی
یکی از دستاوردهای توسعه پایدار، افزایش آگاهی عمومی نسبت به مسائل زیستمحیطی و اجتماعی و تشویق به مشارکت فعال در فرآیندهای تصمیمگیری است. برنامههای آموزشی و کمپینهای اطلاعرسانی در زمینه پایداری، به افزایش دانش و آگاهی مردم کمک کردهاند. مشارکت عمومی در پروژههای محلی، به ویژه در جوامع محلی، نقش مهمی در تحقق اهداف توسعه پایدار داشته است.
نتیجهگیری
توسعه پایدار به عنوان یک رویکرد جامع و چندبعدی، توانسته است دستاوردهای قابل توجهی در زمینه کاهش فقر و نابرابری، حفاظت از منابع طبیعی، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، بهبود کیفیت زندگی و افزایش آگاهی عمومی به ارمغان آورد. با ادامه تلاشها و همکاریهای جهانی، میتوان امیدوار بود که اهداف توسعه پایدار به طور کامل تحقق یابند و آیندهای بهتر و پایدارتر برای نسلهای آینده فراهم شود.